ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਲੇਖ | ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਮਹੱਤਵ [khedan da mahattav lekh in punjabi]
ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਲੇਖ
ਇਹ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਹਨ, ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਖੂਨ ਸੰਚਾਰ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਹ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਕਸਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਰੂਪ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹੁਸਟ-ਪਸਟ, ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇੱਕ ਸਫਲ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਸਾਡੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਰੀਰਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਕਸਰਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
ਖੇਡਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੋ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ – ਇਨਡੋਰ ਅਤੇ ਆਊਟਡੋਰ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੰਦਰੂਨੀ ਖੇਡਾਂ ਜਿਵੇਂ ਤਾਸ਼ ਖੇਡਣਾ, ਲੂਡੋ, ਕਰੀਮ ਸੱਪ ਆਦਿ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੌਧਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਥੇ ਹੀ ਆਊਟਡੋਰ ਖੇਡਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕ੍ਰਿਕਟ, ਫੁੱਟਬਾਲ, ਹਾਕੀ, ਬੈਡਮਿੰਟਨ, ਟੈਨਿਸ, ਵਾਲੀਬਾਲ ਆਦਿ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨਾਂ ਵਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਸਿਰਫ ਇੰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਹਰੀ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਮੈਦਾਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਖੇਡਾਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਨਡੋਰ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਮੈਦਾਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਇਹ ਘਰ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੇਡੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਲੋਕ, ਚਾਹੇ ਬੱਚੇ, ਨੌਜਵਾਨ ਅਤੇ ਚਾਹੇ ਮੱਧ ਪੀੜ੍ਹੀ, ਸਭ ਦੀ ਆਪਣੀ-ਆਪਣੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਆਊਟਡੋਰ ਖੇਡਾਂ ਜਿੱਥੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ, ਸੁਚੱਜਾ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਇਨਡੋਰ ਖੇਡਾਂ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਤਿੱਖਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਾਧਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਨਡੋਰ ਖੇਡਾਂ – ਤਾਸ਼, ਲੂਡੋ, ਕੇਰਮ-ਬੋਰਡ, ਸੱਪ-ਸੀਡੀ।
(ਆਊਟਡੋਰ) ਬਾਹਰੀ ਖੇਡਾਂ – ਕ੍ਰਿਕਟ, ਫੁੱਟਬਾਲ, ਹਾਕੀ, ਬੈਡਮਿੰਟਨ, ਟੈਨਿਸ, ਵਾਲੀਬਾਲ।
ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਫਾਇਦੇ(ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਲਈ ਖੇਡ ਦੇ ਕੀ ਲਾਭ ਹਨ?)
- ਅੱਜ ਦੇ ਵਿਅਸਤ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਹੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸਾਧਨ ਹੈ, ਜੋ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਅਤੇ ਫਿੱਟ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
- ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਧਦੀ ਹੈ।
- ਹੱਡੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਖੂਨ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਸਾਡਾ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਇਹ ਇੱਕ ਕਸਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਧਿਆਨ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਦੀ ਹੈ।
- ਇਹ ਚੰਗੇ ਲੀਡਰ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਸਰਤ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਦਿਨ ਵਧੀਆ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਖੇਡਣਾ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਲਸ ਦੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
- ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਨਾਲ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਬਣ ਕੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸਫਲ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਧਾਰ
ਪੁਰਾਤਨ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਜਿਊਣ ਦਾ ਆਧਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਸਾਡਾ ਜੀਵਨ ਸਫਲ ਵੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਨਾਮਵਰ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਅਰਜੁਨ ਅਤੇ ਦ੍ਰੋਣਾਚਰ ਵਰਗੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਨਾਮਣਾ ਖੱਟਿਆ ਹੈ, ਪੀਟੀ ਊਸ਼ਾ, ਮੈਰੀਕਾਮ, ਸਾਇਨਾ ਨੇਹਵਾਲ ਅਤੇ ਸਾਨੀਆ ਮਿਰਜ਼ਾ ਵਰਗੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਖੇਡਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਪੀ.ਟੀ.ਊਸ਼ਾ, ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਮੈਰੀਕਾਮ, ਸਾਇਨਾ ਨੇਹਵਾਲ ਨੇ ਬੈਡਮਿੰਟਨ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸਾਨੀਆ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੇ ਟੈਨਿਸ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਿਲ ਕਰਕੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਨਾਂ ਰੌਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ, ਸਗੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਇਸਨੂੰ ਖੇਡ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੇਡ ਸਾਡੇ ਮਾਰਗ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾ ਕੇ ਇੱਕ ਸਫਲ ਜੀਵਨ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਥਾਨ
ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਹੋਵੇ, ਕੁਸ਼ਤੀ, ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ, ਬੈਡਮਿੰਟਨ, ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਹੁਨਰ ਨਾਲ ਨਾਮਣਾ ਖੱਟਿਆ ਹੈ। ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੁਮਾਰ “ਵਿਸ਼ਵ ਕੁਸ਼ਤੀ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ” ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਪਹਿਲਵਾਨ ਹੈ।
ਮਹਿਲਾ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ ਮੈਰੀਕਾਮ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮਣੀਪੁਰ ਰਾਜ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੀਰਿਆਂ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਅਰਜੁਨ ਐਵਾਰਡ, ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਖੇਲ ਆਦਿ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਹਰ ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਯੋਜਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਾਲ 2012 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ 4 ਕਾਂਸੀ ਅਤੇ 2 ਚਾਂਦੀ ਵਰਗੇ 6 ਤਗਮੇ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਾਣ ਵਧਾਇਆ ਹੈ।
ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕੈਰੀਅਰ ਬਣਾਓ
ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਰੀਅਰ ਵਜੋਂ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ, ਕ੍ਰਿਕਟ ਇੱਕ ਖੇਡ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕੈਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਭਵਿੱਖ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਓ। ਕਿਉਂਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਹ ਖੇਡਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਟੈਨਿਸ, ਕਬੱਡੀ, ਕੁਸ਼ਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਤਰੰਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਭਵਿੱਖ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਖੇਡਾਂ ਚੰਗੇ ਲੀਡਰ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ?
ਕਈ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਖੇਡਣ ਲਈ ਟੀਮਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਟੀਮ ਦਾ ਇੱਕ ਕਪਤਾਨ (ਲੀਡਰ) ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਪਤਾਨ (ਲੀਡਰ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀ ਖੇਡਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਟੀਮ ਦੀ ਜਿੱਤ-ਹਾਰ ਕਪਤਾਨ ਜਾਂ ਲੀਡਰ ਤੇ ਹੀ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਤੇ ਕਪਤਾਨ ਜਾਂ ਲੀਡਰ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸਹੀ ਫੈਸਲਾ ਹੀ ਟੀਮ ਦੀ ਜਿੱਤ-ਹਾਰ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਹਰ ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁ-ਖੇਡ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੇਵਲ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਭਾਗ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਏਸ਼ੀਆਈ ਓਲੰਪਿਕ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੁਆਰਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਓਲੰਪਿਕ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ਲਈ ਸੋਨਾ, ਦੂਜੇ ਲਈ ਚਾਂਦੀ, ਅਤੇ ਤੀਸਰੇ ਲਈ ਕਾਂਸੀ ਦੇ ਤਮਗੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਆਰੰਭ 1951 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਹਿਲੀਆਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਖੇਡ ਕੇਂਦਰ – ਜਲੰਧਰ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਦੇ ਉਦਯੋਗ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਿਆਲਕੋਟ ਵਿਚ ਹਨ। ਜਦੋਂ 1947 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋਈ ਸੀ ਤਾਂ ਸਿਆਲਕੋਟ ਦੇ ਕਈ ਹੁਨਰਮੰਦ ਹਿੰਦੂ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਏ ਅਤੇ ਜਲੰਧਰ ਵਿਚ ਵੱਸ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਦਾ ਉਦਯੋਗ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਖੇਡ ਸਮਾਨ ਉਦਯੋਗ ਹੁਣ ਮੇਰਠ (ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼) ਅਤੇ ਗੁੜਗਾਓਂ (ਹਰਿਆਣਾ) ਵਿਚ ਵੀ ਫੈਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬਣਨ ਵਾਲਾ ਖੇਡ ਦਾ ਸਮਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇੰਗਲੈਂਡ, ਅਮਰੀਕਾ, ਜਰਮਨੀ, ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਐਕਸਪੋਰਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਖੇਡ ਸਮਾਨ ਉਦਯੋਗ ਵਿਚ ਚੋਖੀ ਤਰੱਕੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਐਕਸਪੋਰਟ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਮੱਦੇ ਨਜ਼ਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿਚ ਹੁਣ ਇਸ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਆਮਦਨ ਨੂੰ, ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਐਕਸਪੋਰਟ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਆਮਦਨ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰਨ ਲਈ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਟੀਚਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਵਿਕਾਸ ਤੇ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਖੇਡ ਸਮਾਨ ਉਦਯੋਗ 318 ਆਈਟਮਾਂ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਐਪਰ, ਐਕਸਪੋਰਟ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਈਟਮਾਂ ਹਵਾ ਭਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਬਾਲਾਂ, ਹਾਕੀਆਂ ਅਤੇ ਗੇਂਦਾਂ, ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਬੈਟ ਅਤੇ ਗੇਂਦਾਂ, ਬਾਕਸਿੰਗ ਦਾ ਸਮਾਨ, ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਦਾ ਸਮਾਨ, ਇਨਡੋਰ ਗੇਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੈਰਮ ਅਤੇ ਸ਼ਤਰੰਜ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਸਤਾਂ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਖੇਡ ਸਮਾਨ ਉਦਯੋਗ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਕਿਰਤ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਉਦਯੋਗ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ ਦੇ ਕਮਜੋਰ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਇਸਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਸਿੱਟਾ
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸੰਪੂਰਨ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਕਸਰਤ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਕਸਰਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਕੁੱਝ ਮਾਪੇ ਖੇਡ ਨੂੰ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਸਾਧਨ ਸਮਝ ਕੇ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਰੁਚੀ ਲੈਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਖੇਡਾਂ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਮਾਧਿਅਮ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰਕ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਵੀ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਮਨ ਦਾ ਸੰਤੁਲਿਤ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਹੈ।
ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਬੱਸ ਇਹੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਕਿਤਾਬੀ ਗਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਚੀ ਵਧਾਏ ਅਤੇ ਉਹ ਸਾਰੇ ਸਾਧਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰੀਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਸਕਣ।
ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ – ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕਿਹੜਾ ਸ਼ਹਿਰ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਸਮਾਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ?
ਉੱਤਰ – ਜਲੰਧਰ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ – ਮੱਧ ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ?
ਉੱਤਰ –
ਪ੍ਰਸ਼ਨ – ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਲਈ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਕੀ ਲਾਭ ਹਨ?
ਉੱਤਰ – ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਧਦੀ ਹੈ।
ਹੱਡੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਖੂਨ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸਾਡਾ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ – ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਸਮਾਨ ਕਿੱਥੇ ਬਣਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ – ਜਲੰਧਰ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-
