ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ (Sidhu Mossewala)

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਜੀਵਨੀ (Sidhu Mossewala jivani)

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦੀ ਜੀਵਨੀ [ਉਮਰ, ਕੱਦ, ਮੌਤ, ਜਨਮ ਮਿਤੀ, ਪਤਨੀ, ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ, ਮਾਤਾ, ਪਿਤਾ, ਭਰਾ, ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ, ਗੀਤ, ਕਰੀਅਰ, ਸਿਆਸੀ ਸਫਰ, ਉਪਨਾਮ, ਪੇਸ਼ਾ, ਫਿਲਮ, ਵਿਵਾਦ, ਕਤਲ ਦਾ ਕਾਰਨ] ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਜੀਵਨੀ (sidhu mosse wala jivani) [ਉਮਰ, ਮੌਤ, ਜਨਮ ਮਿਤੀ, ਜਨਮ ਸਥਾਨ, ਪਤਨੀ, ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ, ਪਰਿਵਾਰ, ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ, ਗੀਤ, ਫੋਟੋ, ਕੱਦ, ਭਰਾ, ਕਰੀਅਰ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਰੀਅਰ, ਮੌਤ ਦੀ ਮਿਤੀ, ਉਪਨਾਮ, ਪੇਸ਼ਾ, ਪਹਿਲੀ ਫਿਲਮ, ਕੁੱਲ ਕੀਮਤ, ਕਾਰ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਵਿਵਾਦ]

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਗਾਇਕ ਅਤੇ ਮਾਡਲ, ਜੋ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ 29 ਮਈ 2022 ਨੂੰ ਦਿਨ-ਦਿਹਾੜੇ ਉਸ ਦੀ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਕਤਲ ਦੀ ਖਬਰ ਮਿਲਦੇ ਹੀ ਹਰ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ।

ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਖਬਰ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਵੀ ਕਾਫੀ ਦੁਖੀ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਹਾਂਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਹਰ ਪਾਸੇ ਸੁਣਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਸਾਰੇ ਭੜਕ ਗਏ। ਪਰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵਨ ਦੇ ਕੁਝ ਪਹਿਲੂਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂਗੇ। ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੋਗੇ।

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦੀ ਜੀਵਨੀ (Sindu Moose Wala Biography)

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦਾ ਜਨਮ 11 ਜੂਨ 1993 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿੰਡ ਮੂਸੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸਿੱਖ ਹੈ। ਸਿੱਧੂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਭੋਲਾ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਚਰਨ ਕੌਰ ਸਿੱਧੂ ਹਨ। ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸਰਪੰਚ ਹੈ। ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੱਧੂ ਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਵੀ ਹੈ। ਸਿੱਧੂ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਗਾਉਣ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਕ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਗਾਇਕ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਸ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕਾਫੀ ਸਹਿਯੋਗ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਉਹ 5ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਹੀ ਗਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸਨੇ ਕਈ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ

ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮਾਨਸਾ ਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਕਾਲਜ, ਲੁਧਿਆਣੇ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਅਗਲੇਰੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਕੈਨੇਡਾ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਪਰ ਗਾਇਕੀ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਉਸ ਨੂੰ ਗਾਇਕ ਬਣਨ ਦੇ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਲੈ ਆਇਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਛੱਡ ਕੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਬਿਹਤਰੀਨ ਗਾਇਕ ਬਣ ਗਿਆ।

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦਾ ਕੈਰੀਅਰ

• ਸਾਲ 2016 ਤੋਂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਸੰਗੀਤ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਗੀਤ ਲਾਇਸੈਂਸ ਲਿਖਿਆ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ ਨਿੰਜਾ ਨੇ ਗਾਇਆ ਸੀ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਦੇਖਦੇ ਹਿੱਟ ਹੋ ਗਿਆ।
• ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਦੀਪ ਝੰਡੂ, ਐਲੀ ਮਾਂਗਟ ਅਤੇ ਕਰਨ ਔਜਲਾ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਇਆ।
• 2017 ਵਿੱਚ, ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤ “ਜ਼ੀ ਵੈਗਨ” ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਗਾਇਕੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗੀਤ ਗਾਇਆ।
• ਉਸੇ ਸਾਲ, ਉਸਨੇ ਸੋ ਹਾਈ ਗੀਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਧੀਆ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ । ਦੋਵਾਂ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਾਫੀ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਦੇਖਦੇ ਹਿੱਟ ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ‘ਰੇਂਜ ਰੋਵਰ’, ‘ਦੁਨੀਆ’, ‘ਡਾਰਕ ਲਵ’, ‘ਟੋਚਨ’ ਅਤੇ ‘ਇਟਸ ਆਲ ਅਬਾਊਟ ਯੂ’ ਗੀਤ ਗਾਏ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਪਸੰਦ ਵੀ ਕੀਤਾ।

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਕੈਰੀਅਰ

ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ, ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਐਕਸ ਸੀਐਮ ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਫਿਰ ਉਸ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਤੁਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਸੀ।

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ [ਗਰਲਫਰੈਂਡ]

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਅਣਵਿਆਹਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਲੜਕੀ ਨਾਲ ਉਹ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ‘ਚ ਸੀ, ਉਹ ਜਲਦ ਹੀ ਉਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਪਰ ਉਹ ਲੜਕੀ ਕੌਣ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਸੱਚਾਈ ਦੀ ਮੋਹਰ ਨਹੀਂ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ।

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦੀ ਕਮਾਈ [ਕੁੱਲ ਕੀਮਤ]

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਉਹ ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਸ਼ੋਅ ਅਤੇ ਐਕਟਿੰਗ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਨੈੱਟਵਰਥ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ 110 ਕਰੋੜ ਦੇ ਕਰੀਬ ਰਹੀ ਹੈ।

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦੀ ਕਾਰ ਕਲੈਕਸ਼ਨ

ਸਿੱਧੂ ਨੂੰ ਲਗਜ਼ਰੀ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਕ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਇਕ ਤੋਂ ਇੱਕ ਲਗਜ਼ਰੀ ਕਾਰ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ Ford Mustang, Range Rover, Mitsubishi Pajero, Toyota Fortner, Mahindra Scorpio ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦੇ ਵਿਵਾਦ

• ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਕਰਨ ਔਜਲਾ ਦਾ ਚੰਗਾ ਦੋਸਤ ਸੀ। ਪਰ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਝਗੜਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਕਰਨ ਔਜਲਾ ਨੇ ਰਿਲੀਜ਼ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦੇ ਕੁਝ ਗੀਤ ਲੀਕ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।
• ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਔਜਲਾ ਨੇ ਸਨਮ ਭੁੱਲਰ ਨਾਲ ਗੀਤ ਅੱਪ ਐਂਡ ਡਾਊਨ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਧੂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਬਦਨਾਮ ਕੀਤਾ।
• ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਧਨੇਵਰ ਵੱਲੋਂ ਪੰਚਾਇਤ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਵਾਦ ਵੱਧ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਨੇ ਭੜਕਾਊ ਗੀਤ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਕੇ ਗੀਤ ਲਈ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗੀ।

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ‘ਤੇ ਕਿਸ ਬੰਦੂਕ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹਮਲਾ?

ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ‘ਤੇ ਐਨ.-94 ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਐਨ.-94 ਦੇ ਤਿੰਨ ਰੌਂਦ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ‘ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ 30 ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਜਿਸ ‘ਚੋਂ 5 ਗੋਲੀਆਂ ਉਸ ਦੀ ਛਾਤੀ ‘ਚ ਲੱਗੀਆਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦਾ ਕਤਲ

• ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
• ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਡੀਜੀਪੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੇ ਤਾਂ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ 2-2 ਗੱਡੀਆਂ ਅੱਗੇ-ਪਿੱਛੇ ਜਾਣ ਲੱਗੀਆਂ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਹਨਾਂ ਤੋਂ ਫਾਇਰਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀ ਸਿੱਧੂ ਨੂੰ ਲੱਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮ੍ਰਿਤਕ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਲਹਾਲ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਆਪਸੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
• ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਲਾਰੇਂਸ ਬਿਸ਼ਨੋਈ ਗੈਂਗ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਲੱਕੀ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਕਤਲ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲਈ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬਿਸ਼ਨੋਈ ਗੈਂਗ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਲਗਾਤਾਰ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਸੀ।
• ਸਿੱਧੂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਜਾਂਚ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਲਈ ਉਹ ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਵੀ ਮਿਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ-

• ਦਰੋਪਦੀ ਮੁਰਮੂ ਜੀਵਨੀ (Draupadi Murmu jivani)
• ਜਸਵਿੰਦਰ ਭੱਲਾ (Jaswinder Bhalla)
• ਡਾ. ਭੀਮ ਰਾਓ ਅੰਬੇਡਕਰ (Dr. B R Ambedkar)